The Cyprus University of Technology (CUT) proudly announces the official launch of the MNEMOSYNE Research Centre on Digital Cultural Heritage, the first research centre of its kind in the region, during a high-level event held on the 7th July 2025 at the Bank of Cyprus Cultural Foundation in Nicosia.
The kick-off meeting marked a historic moment for Cyprus, bringing together leading figures from government, diplomacy, academia, and cultural heritage. The inauguration was held in the presence of:
- Prof. Dr. Vasiliki Kassianidou, Deputy Minister of Culture
- Mr. Constantinos Kleovoulou, Director of Research at the Deputy Ministry of Research, Innovation and Digital Policy
- H.E. Martin Hagström, Ambassador of Sweden to Cyprus
- Mr. Chrysanthos Pissarides, Chairman of CY-ICOMOS
- Mr. Constanti Constantinos, Chairman of the Board of the Cyprus Scientific and Technical Chamber
- Dr. Nicolas Tsapatsoulis, Vice Rector of Research and Education at CUT
- Dr. Michalis Sirivianos, Dean of the Engineering Faculty at CUT
- Dr. Kenneth Silver, Curator of the Cypriot Antiquities Collection at the Medelhavsmuseet in Sweden
- Mrs. Betty Charalampopoulou, representing the Board of Digital Cultural Heritage Research Centre MNEMOSYNE
A Government-Endorsed Milestone for Cultural Research
In her keynote address, Deputy Minister of Culture Prof. Dr. Vasiliki Kassianidou emphasised:
“This new and ambitious research unit aims to turn Cyprus into a global reference point for the preservation of cultural memory. MNEMOSYNE is expected to extend the mission of the UNESCO and ERA Chairs and strengthen the shared knowledge of humanity through education, science, culture, and communication.
As the Deputy Ministry of Culture, we welcome this breakthrough step and express our readiness to closely cooperate with the Centre. The State will stand by your side as you combine digital heritage, computer science, engineering, and the humanities in innovative ways.”
A Vision Built on a Decade of Global Leadership
MNEMOSYNE is the culmination of over a decade of award-winning research and international leadership by the Digital Heritage Research Lab (DHRLab) at CUT. Established in 2012 amidst Cyprus’s financial crisis and further tested during the COVID-19 pandemic, DHRLab rose to international prominence exclusively through highly competitive European Union research funding.
It has earned global recognition through:
- The UNESCO Chair on Digital Cultural Heritage (awarded in 2018) – The Knowledge Hub of UNESCO in all issues related to Digital Cultural Heritage)
- The EU ERA Chair on Digital Cultural Heritage – making CUT the first institution worldwide to hold both chairs in the same field
- The EU Innovators Award (2018)
- Selection among the Top 5 “Life-Changing Projects” from over 30,000 EU-funded initiatives (2009–2019)
- Leadership of the EU VIGIE2020/654 Study, defining official 3D digitisation standards
- The European Cultural Tourism Network Award (2023)
Formally approved by the Government and Parliament of Cyprus, the Centre’s establishment was published in the Government Gazette on June 20, 2025.
A Synergistic Ecosystem for Interdisciplinary Innovation
MNEMOSYNE brings together three cutting-edge laboratories under one unified research centre:
- Digital Heritage Research Lab (DHRLab) – for digital documentation, modelling, and preservation
- Earth Observation for Cultural Heritage Lab – utilising satellite, UAV, and ground-based remote sensing to analyse archaeolandscapes
- Mechanical Engineering Design & Additive Manufacturing Lab – advancing precision reconstruction and digital fabrication
The Centre also collaborates with the Robotics Control and Decision Systems Lab, integrating AI and autonomous robotics for automated documentation and smart conservation.
From Digital Twin to “Memory Twin”
Among MNEMOSYNEs major innovations is the “Memory Twin” methodology – an evolution of the Digital Twin that incorporates 3D geometry, metadata, intangible cultural context, and emotional narratives, enabling a holistic digital preservation of both artefacts and their cultural memory.
International Impact and Local Commitment
The Centre has already demonstrated significant impact:
- Digitisation and digital repatriation of the largest collection of Cypriot antiquities outside Cyprus, housed at the Medelhavsmuseet in Stockholm, Sweden, in collaboration with curator Dr. Kenneth Silver—a globally recognised achievement in cultural diplomacy and digital heritage.
- Representation of Cyprus in DARIAH and CLARIN, European research infrastructures for digital humanities and language resources
- Member of The MemoryTwin Alliance, Europa Nostra, Photoconsortium, Michael Culture Association, Time Machine, CARARE
- Over €15 million secured in EU funding
- More than 200 international research partnerships with formal bilateral agreements
Key national projects include:
- The Memory Twin of Fikardou village
- The digitisation of Cyprus’ last trawler, Lambousa
- Documentation of medieval castles and towers
- PhD scholarships funded by the Municipality of Limassol and the Patriarchate of Alexandria
- A scholarship program with the Union of Occupied Communities of Famagusta
A Sustainable Future for Cultural Heritage
With secured funding through 2028, the MNEMOSYNE Research Centre is set to remain a globally recognised hub of excellence. As a Digital Innovation Hub, it will continue shaping EU policy, advancing education and research, and transforming cultural heritage into a dynamic pillar of scientific advancement and sustainable development.
Επίσημα εγκαίνια του Ερευνητικού Κέντρου MNEMOSYNE
Το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) ανακοινώνει με υπερηφάνεια την επίσημη έναρξη λειτουργίας του Ερευνητικού Κέντρου MNEMOSYNE για την Ψηφιακή Πολιτιστική Κληρονομιά, του πρώτου ερευνητικού κέντρου του είδους του στην περιοχή, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 7 Ιουλίου στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου στη Λευκωσία.
Η εναρκτήρια συνάντηση αποτέλεσε ιστορική στιγμή για την Κύπρο, φέρνοντας κοντά προσωπικότητες από την κυβέρνηση, τη διπλωματία, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η τελετή των εγκαινίων πραγματοποιήθηκε παρουσία των:
- Καθηγήτριας Δρ. Βασιλικής Κασσιανίδου, Υφυπουργού Πολιτισμού
- κ. Κωνσταντίνου Κλεοβούλου, Διευθυντή Έρευνας στο Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής
- κ. Martin Hagström, Πρέσβη της Σουηδίας στην Κύπρο
- κ. Χρυσάνθου Πισσαρίδη, Προέδρου του CY-ICOMOS
- κ. Κωνσταντή Κωνσταντίνου, Προέδρου του Επιστημονικού και Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου
- Δρ. Νικόλα Τσαπατσούλη, Αντιπρύτανη Έρευνας και Ακαδημαϊκών Υποθέσεων στο ΤΕΠΑΚ
- Δρ. Μιχάλη Σιριβιανού, Κοσμήτορα της Πολυτεχνικής Σχολής του ΤΕΠΑΚ
- Δρ. Kenneth Silver, Επιμελητή της Συλλογής Κυπριακών Αρχαιοτήτων στο Medelhavsmuseet στη Σουηδία
Μία Κυβερνητικά Υποστηριζόμενη Τομή στην Έρευνα Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Στην κεντρική της ομιλία, η Υφυπουργός Πολιτισμού, καθηγήτρια Δρ. Βασιλική Κασσιανίδου, τόνισε:
«Αυτή η νέα και φιλόδοξη ερευνητική μονάδα στοχεύει να καταστήσει την Κύπρο παγκόσμιο σημείο αναφοράς για τη διατήρηση της πολιτιστικής μνήμης. Το MNEMOSYNE αναμένεται να επεκτείνει την αποστολή της Έδρας UNESCO και της Έδρας ERA, ενισχύοντας τη συλλογική γνώση της ανθρωπότητας μέσω της εκπαίδευσης, της επιστήμης, του πολιτισμού και της επικοινωνίας.
Ως Υφυπουργείο Πολιτισμού, καλωσορίζουμε αυτό το σημαντικό βήμα και εκφράζουμε την ετοιμότητά μας για στενή συνεργασία με το Κέντρο. Το Κράτος θα σταθεί δίπλα σας, καθώς συνδυάζετε την ψηφιακή κληρονομιά, την επιστήμη της Πληροφορικής, τη μηχανική και τις ανθρωπιστικές επιστήμες με καινοτόμους τρόπους.»
Ένα Όραμα Χτισμένο Πάνω σε Δεκαετία Παγκόσμιας Ηγεσίας
Το MNEMOSYNE αποτελεί την κορύφωση πάνω από μιας δεκαετίας βραβευμένης έρευνας και διεθνούς ηγεσίας από το Εργαστήριο Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς (DHRLab) του ΤΕΠΑΚ. Ιδρυμένο το 2012, εν μέσω της οικονομικής κρίσης στην Κύπρο και δοκιμαζόμενο περαιτέρω κατά την πανδημία COVID-19, το DHRLab ανέδειξε διεθνή φήμη αποκλειστικά μέσω ιδιαίτερα ανταγωνιστικής ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
Απέσπασε παγκόσμια αναγνώριση ως ακολούθως:
- Έδρας UNESCO στην Ψηφιακή Πολιτιστική Κληρονομιά (απονέμεται το 2018) – Η Δεξαμενή Τεχνογνωσίας της UNESCO για όλα τα θέματα Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς
- Έδρας Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Χώρου (Εuropean Research Area – ERA) της ΕΕ για την Ψηφιακή Πολιτιστική Κληρονομιά – καθιστώντας το ΤΕΠΑΚ το πρώτο ίδρυμα παγκοσμίως με τις δύο έδρες στον ίδιο τομέα
- Βραβείο Καινοτομίας της ΕΕ (2018)
- Βράβευσης του Έργου MSCA ΙΤΝ-DCH στα 5 κορυφαία ερευνητικά και καινοτόμα Έργα της ΕΕ «Κατηγορία Έργα που αλλάζουν τη ζωή του ανθρώπου» από περισσότερες από 30.000 χρηματοδοτούμενα Έργα της ΕΕ κατά την διάρκεια της δεκαετίας (2009–2019)
- Συντονισμός της μελέτης ΕU VIGIE2020/654 της ΕΕ, καθορίζοντας τα επίσημα πρότυπα 3D ψηφιοποίησης στην Πολιτιστική Κληρονομιά
- Βραβείου του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πολιτιστικού Τουρισμού (2023)
Η ίδρυση του Κέντρου εγκρίθηκε επίσημα από την Κυβέρνηση και τη Βουλή των Αντιπροσώπων και δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας στις 20 Ιουνίου 2025.
Ένα Οικοσύστημα Διεπιστημονικής Καινοτομίας
Η νέα καινοτόμα Μονάδα φέρνει μαζί τρία προηγμένα εργαστήρια υπό μία ενιαία ερευνητική οντότητα:
- Εργαστήριο Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς (DHRLab) – για ψηφιακή τεκμηρίωση, μοντελοποίηση, αρχειοθέτηση και διαφύλαξη της Πολιτιστικής Κληρονομίας,
- Εργαστήριο Τηλεπισκόπησης για Πολιτιστική Κληρονομιά – με χρήση δορυφορικής, και επίγειας Τηλεπισκόπησης,
- Εργαστήριο Μηχανολογικού Σχεδιασμού & Προσθετικής Κατασκευής – για ακριβή ανακατασκευή.
Το Κέντρο συνεργάζεται επίσης με το Εργαστήριο Ρομποτικής, Αυτομάτου Ελέγχου και Συστημάτων Αποφάσεων, ενσωματώνοντας Τεχνητή Νοημοσύνη και αυτόνομα ρομπότ για αυτοματοποιημένη τεκμηρίωση και καταγραφή της Πολιτιστικής ΚληρονομίαςT
Από το Ψηφιακό Δίδυμο / Digital-Twin στο “Δίδυμο Μνήμης/Memory-Twin”
Ανάμεσα στις κύριες καινοτομίες του MNEMOSYNE βρίσκεται η μεθοδολογία του “Διδύμου Μνήμης” – μία εξέλιξη του Ψηφιακού Διδύμου που ενσωματώνει όλες της μορφές δεδομένων (Κείμενο, Ήχος, Εικόνα, Βίντεο και 3Δ) και κυρίως: 3Δ γεωμετρία, παραδεδομένα, μεταδεδομένα, άυλο πολιτιστικό πλαίσιο και συναισθηματικές αφηγήσεις, επιτρέποντας ολιστική ψηφιακή διατήρηση τόσο των αντικειμένων όσο και της ιστορίας τους.
Διεθνής Επιρροή και Τοπική Δέσμευση
Το Κέντρο έχει ήδη καταγράψει σημαντικό αντίκτυπο:
- Ψηφιοποίηση και ψηφιακός επαναπατρισμός της μεγαλύτερης συλλογής κυπριακών αρχαιοτήτων εκτός Κύπρου, στο Medelhavsmuseet της Στοκχόλμης, σε συνεργασία με τον επιμελητή Dr. Kenneth Silver — διεθνώς αναγνωρισμένο επίτευγμα πολιτιστικής διπλωματίας και ψηφιακής κληρονομιάς
- Εκπροσώπηση της Κύπρου στα DARIAH και CLARIN – ευρωπαϊκές ερευνητικές υποδομές για τις ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες και τους γλωσσικούς πόρους
- Άνω των €15 εκατομμυρίων σε εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από την ΕΕ
- Περισσότερες από 200 διεθνείς ερευνητικές συνεργασίες με επίσημες διμερείς συμφωνίες
Ένα Βιώσιμο Μέλλον για την Πολιτιστική Κληρονομιά
Με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση έως το 2028, το Ερευνητικό Κέντρο MNEMOSYNE προορίζεται να παραμείνει διεθνές πρότυπο αριστείας. Ως Κόμβος Ψηφιακής Καινοτομίας, θα συνεχίσει να διαμορφώνει πολιτικές της ΕΕ, να συμβουλεύει την ΟΥΝΕΣΚΟ να ενισχύει την εκπαίδευση και την έρευνα, και να μετατρέπει την πολιτιστική κληρονομιά σε δυναμικό πυλώνα επιστημονικής προόδου και βιώσιμης ανάπτυξης.
