Παρέδωσε στην ΕΕ – την πρώτη στα χρονικά- Μελέτη για την Ποιότητα στην Τρισδιάστατη Ψηφιοποίηση της Υλικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Με απόλυτη επιτυχία και εξαιρετικά αποτελέσματα, το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) ολοκλήρωσε και παρέδωσε δωρεάν, πριν λίγες μέρες, τη μελέτη για την ποιότητα στην τρισδιάστατη ψηφιοποίηση της υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς, που είχε, τιμητικά, αναλάβει το 2020 μετά από αυστηρή επιλογή και ανάμεσα σε δεκάδες άλλες υποψηφιότητες Φορέων, από όλη την Ευρώπη, που ανταποκρίθηκαν στην ανοιχτή προκήρυξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η πρωτοποριακή αυτή μελέτη τριακοσίων σελίδων, που γίνεται για πρώτη φορά στα παγκόσμια χρονικά, αποτελεί έναν περιζήτητο και πολύτιμο οδηγό, που επηρεάζει τις εξελίξεις στον βιομηχανικό τομέα και διαμορφώνει τις πολιτικές του μέλλοντος πάνω στην έρευνα, καινοτομία, ανάπτυξη και εκπαίδευση στην τρισδιάστατη αποτύπωση της πολιτιστικής κληρονομιάς του Ανθρώπου.
Τα αποτελέσματα θα παρουσιαστούν στο πλαίσιο διαδικτυακής εκδήλωσης που θα διοργανώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 18 Μαΐου 2022 (9:00 – 11:00 CET), ημέρα η οποία έχει οριστεί ως Διεθνής Ημέρα Μουσείων. Μπορείτε να παρακολουθήσετε την εκδήλωση πατώντας στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://bit.ly/3LRqfV8
Μοναδικά αποτελέσματα από τους πρωτοπόρους
Ο Δρ. Μαρίνος Ιωαννίδης του Εργαστηρίου Έρευνας Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου και Διευθυντής της Έδρας της ΟΥΝΕΣΚΟ για την Ψηφιακή Πολιτιστική Κληρονομιά (CH) ηγήθηκε αυτού του περίπλοκου και περιεκτικού έργου, συνεργαζόμενος με εννέα σημαντικούςεπιστημονικούς Φορείς από όλη την Ευρώπη και τον κόσμο και έναν σημαντικό αριθμό εξωτερικών εμπειρογνωμόνων, που παρείχαν την έρευνά τους συμβάλλοντας σε αυτή την εξαιρετική μελέτη.
Η μελέτη για την 3D ψηφιοποίηση παρέχει εξαιρετικά αποτελέσματα και αποδεικνύει ότι η πολυπλοκότητα και η ποιότητα είναι θεμελιώδεις παράγοντες για τον καθορισμό της απαραίτητης προσπάθειας για ένα έργο 3D ψηφιοποίησης, ώστε να επιτευχθεί η απαιτούμενη τιμή του προϊόντος.
Η μελέτη του ΤΕΠΑΚ έχει εντοπίσει όλα τα σχετικά στοιχεία για την επιτυχημένη τρισδιάστατη ψηφιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, ταξινομώντας τα κατά βαθμό πολυπλοκότητας και σκοπό ή χρήση. Η μελέτη εξέτασε, επίσης, τι καθορίζει την ποιότητα ενός έργου 3D ψηφιοποίησης και έκανε μια απογραφή των υφιστάμενων μορφών, προτύπων, κατευθυντήριων γραμμών και μεθοδολογιών που χρησιμοποιούνται από τη βιομηχανία.
Αυτή η μελέτη συγκέντρωσε επίσης μια σειρά από έργα και ιστορίες επιτυχίας που χρησιμεύουν ως σημεία αναφοράς για την τρισδιάστατη ψηφιοποίηση της υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς.
Μια μοναδική μελέτη-ορόσημο για τη διάσωση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Ανθρώπου
Η ψηφιακή καταγραφή της πολιτιστικής κληρονομιάς του Ανθρώπου, είναι ένα ουσιαστικό βήμα για την κατανόηση και τη διατήρηση των αξιών της μνήμης του παρελθόντος, τη δημιουργία ενός ακριβούς ψηφιακού αρχείου για το μέλλον, την παροχή ενός μέσου εκπαίδευσης, δεξιοτήτων και επικοινωνίας της γνώσης και της αξίας των απτών αντικειμένων.
Η πολυπλοκότητα της τρισδιάστατης ψηφιοποίησης ενός αντικειμένου, είτε πρόκειται για κτίριο είτε για μικρό αντικείμενο, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται, η τοποθέτηση του αντικειμένου ή του μνημείου, οι συνθήκες φωτισμού και η υφή του υλικού. Όλοι αυτοί οι παράγοντες αυξάνουν την πολυπλοκότητα του τρέχοντος έργου 3D ψηφιοποίησης.
Αναγκαία η 3D ψηφιοποίηση των πολιτιστικών αγαθών που βρίσκονται σε κίνδυνο
Οι φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές αποτελούν μεγάλο κίνδυνο για την εξαφάνιση μοναδικών δημιουργημάτων του ανθρώπου, όπως συμβαίνει τώρα στην Ουκρανία, αλλά και σε πολλά σημεία του πλανήτη τα πολλά τελευταία χρόνια και φυσικά, όπως το βίωσε η Κύπρος το 1974, από τη βάρβαρη εισβολή της Τουρκίας στα εδάφη της και την κατάληψη, αλλά και καταστροφή, σημαντικών της μνημείων, που ανήκουν στην παγκόσμια κληρονομιά.
Για τον λόγο αυτό, δεν θα μπορούσε η Κύπρος και το ΤΕΠΑΚ να μην ανταποκριθούν άμεσα στο κάλεσμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία της πρωτοποριακής αυτής μελέτης, την οποία και προσφέρουν στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.
Οι υπαρκτοί αυτοί κίνδυνοι καθιστούν επείγοντα και ζωτικής σημασίας τα έργα 3D ψηφιοποίησης για την ανοικοδόμηση κτιρίων και αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς που έχουν υποστεί ζημιά ή χάνονται σε σεισμούς, πυρκαγιές, πλημμύρες ή εκφυλίζονται από τη ρύπανση (π.χ. Παναγία των Παρισίων κ..ά.).
Λίγα λόγια για τη Μελέτη
Η ποιότητα του αποτελέσματος ενός έργου 3D ψηφιοποίησης σχετίζεται άμεσα με το ποσό της διαθέσιμης χρηματοδότησης, τον χρόνο για την εκπλήρωση του έργου, την περιπλοκότητα του αντικειμένου, τις τεχνολογίες και την ποιότητα τους που υπάρχουν καθώς επίσης, την τεχνογνωσία και και εμπειρογνωμοσύνη.
Η Ευρώπη διαθέτει αρκετές μεγάλες εταιρείες υψηλής εξειδίκευσης στον τομέα της ψηφιοποίησης 3D οι οποίες επιθυμούν να δουν ποιο διεθνείς και ανοιχτές διαδικασίες ή μεθοδολογίες όταν τα μουσειακά αντικείμενα ή μνημεία και αρχαιολογικοί χώροι πρόκειται να ψηφιοποιηθούν χρησιμοποιώντας τεχνολογίες 3D ψηφιακής καταγραφής. Εντούτοις, δεν υπάρχουν κατευθυντήριες γραμμές ή οποιαδήποτε πρότυπα σχετικά με τους τρόπους και τις ελάχιστες ποσότητες δεδομένων που πρέπει να συλλεχθούν ή την ποιότητα που πρέπει να επιτευχθεί κατά την απόκτηση δεδομένων, κάτι που εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τις απαιτήσεις των ενδιαφερομένων.
Υπάρχει επιτακτική και επείγουσα ανάγκη για τεχνικές προδιαγραφές και εξιδεικευμένες μεθοδολογίες για τη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας και της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των μεταδεδομένων και των παραδεδομένων από 3D ψηφιακές καταγραφές, ορίζοντας μεταξύ άλλων εναρμονισμένων μέσων για τον σχολιασμό τρισδιάστατου περιεχομένου, τον συνδυασμό 3D περιεχομένου με οπτικοακουστικό περιεχόμενο ή την ενσωμάτωση πρόσθετων διαστάσεων (π.χ. χρονική περίοδος , υλικό και ιστορία).
Για τον λόγο αυτό οι εξελίξεις στο λογισμικό απόκτησης τρισδιάστατων δεδομένων που αξιοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη θα κάνουν την 3D γεωμετρική ψηφιοποίηση ευκολότερη, ταχύτερη, ακριβέστερη και πιο ενημερωτική. Οι ταχύτερες συνδέσεις, όπως 5G και η μεγάλη διαθεσιμότητα σε αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία σε συνδυασμό με υψηλού επιπέδου έξυπνες τεχνολογίες, θα βελτιώσουν την παγκόσμια χρήση σε πραγματικό χρόνο και τη μακροπρόθεσμη διαθεσιμότητα και διατήρηση των δεδομένων επιτρέποντας την επεξεργασία με περισσότερους όγκους δεδομένων και μεγαλύτερα & περίπλοκα τρισδιάστατα μοντέλα υψηλότερης ανάλυσης.
Το ΤΕΠΑΚ παγκόσμιο σημείο αναφοράς
Θα πρέπει να τονιστεί πως το ΤΕΠΑΚ , τα τελευταία χρόνια έχει ενισχύσει την εξωστρέφειά του και έχει επιτύχει σημαντικές διεθνείς συνεργασίες μεταξύ των οποίων και ο τομέας της Ψηφιοποίησης και των Νέων Τεχνολογιών.
Αξίζει να σημειωθεί πως στο ΤΕΠΑΚ δόθηκε η μία και μοναδική παγκόσμια Έδρα της ΟΥΝΕΣΚΟ στην Ψηφιακή Πολιτιστική Κληρονομία, ως επιβράβευση της Αριστείας στην Επιστήμη, στην Έρευνα, στην Εκπαίδευση και στην κοινωνική προσφορά.
Για τον παραπάνω, ιδιαίτερα τιμητικό -και εθνικής σημασίας για την Κύπρο- λόγο, το Εργαστήριο Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς Τεχνολογικού του Πανεπιστήμιου Κύπρου (Digital Heritage Research Lab του Τμήματος ΗΜΗΠΛΗ), μετονομάστηκε σε Έδρα ΟΥΝΕΣΚΟ στην Ψηφιακή Πολιτιστική Κληρονομία (ΟΥΝΕΣΚΟ Chair on Digital Heritage).
Επιπρόσθετα το 2018, μετά από μια ιδιαίτερα επίπονη και πλήρως ανταγωνιστική διαδικασία, με δεκάδες άλλους υποψήφιους Φορείς απ’ όλη την Ευρώπη, το ΤΕΠΑΚ επιλέχθηκε και πάλι, για να του δοθεί η μια και μοναδική Έδρα Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας στην Ψηφιακή Πολιτιστική Κληρονομιά με απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (European Research Area-ERA Chair).
Κατά συνέπεια, για έναν ακόμα σημαντικό λόγο, με τη σφραγίδα αυτή τη φορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η καρδιά της παγκόσμιας Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς χτυπάει δυνατά από την Λεμεσό της Κύπρου, αφού στο ΤΕΠΑΚ, εμπιστεύονται τις εξελίξεις της Ψηφιοποίησης, σε παγκόσμιο επίπεδο, τόσο η ΟΥΝΕΣΚΟ, όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Διευθυντής της Έδρας ΟΥΝΕΣΚΟ και της EU–ERAChair του ΤΕΠΑΚ ,αλλά και ο υπεύθυνος υλοποίησης της πρωτοποριακής μελέτης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Δρ Μαρίνος Ιωαννίδης, δήλωσαν ότι :
“ H ΟΥΝΕΣΚΟ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζοντας τις -καινοτόμες και πρωτοποριακές σε παγκόσμιο επίπεδο-,προσπάθειες του ΤΕΠAK μέσω του Εργαστηρίου Ψηφιοποίησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, επέλεξαν να τις αναβαθμίσουν και να αποτελούν πλέον πρότυπο και το σημείο από όπου θα καθορίζεται η πολιτική και οι εξελίξεις στον ευαίσθητο τομέα της ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς του Ανθρώπου.
Μετά από τις δύο παραπάνω σημαντικές αναθέσεις, παγκόσμιας σημασίας και εμβέλειας για την Κύπρο, που σπάνια συναντά κανείς, σε έναν μόνο Φορέα, όπως το Εργαστήριο Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΤΕΠΑΚ, που οφείλει την παγκόσμια φήμη του στις πρωτοβουλίες του σε επιστημονικό επίπεδο, η Κύπρος συμπεριλαμβάνεται στον παγκόσμιο χάρτη της επιστήμης της Ψηφιοποίησης του πολιτιστικού μας αποθέματος και έχει έναν πολύ σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει όσο αφορά τη διεθνή πολιτική και επιστήμη στο συγκεκριμένο τομέα. Τον σπουδαίο αυτό ρόλο το ΤΕΠΑΚ θα συνεχίσει να τον τιμά».
Η μελέτη έχει δημοσιευθεί και είναι προσβάσιμη στο διαδίκτυο στην πλατφόρμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.https://bit.ly/3LPPxTn
